
مارکت پلیس چیست؟
>افزایش فروش و دستیابی به تعداد مشتریان واقعی، آرزوی هر کسبوکار آنلاین و آفلاینی است. البته که فقط فروشندگان نیستند که خواستههایی در زمینه فروش خود دارند؛ بلکه خریداران به دنبال راه هایی برای برطرف کردن نیازها و راحتتر کردن خرید خود هستند. اینکه خیلی راحت و سریع بتوانند کالای خود را پیدا کنند. در حقیقت دیگر نیازی نداشته باشند که برای پیدا کردن یک کالای خاص چندین سایت را جستوجو کرده؛ بلکه از یک بستر برای این حوزه استفاده کنند. بستری که این روزها با نام مارکت پلیس شناخته میشود.
تا به حال چند بار نام مارکت پلیس را شنیدهاید؟ احتمالاً هم اگر نشنیده باشید؛ اما با آن حداقل یک بار برخورده داشتهاید. حتماً شما وقتی به دنبال کالای خاصی بودهاید، صفحه یا سایتی را مشاهده کردهاید که در آن فهرستی از فروشندگان با عرضه کالاهای خاص و قیمتگذاری مشاهده کردهاید. وقتی روی هرکدام هم کلیک میکردید، وارد سایت فروشنده آن محصول میشدید. اینها سایتهای تبلیغات و بازاریابی هستند؛ اما مارکت پلیس نیستند. برای اینکه ماهیت چنین سایتی، این است که شما از خود سایت اصلی خریداری میکنید؛ هرچند این وسط قوانین وجود دارد.

مارکت پلیس چیست؟
مارکت پلیس در حقیقت مرکز فروشگاهی مجازی است. فروشگاهی است که فروشنده و خریدار را از طریق بستر سایت خود و به صورت آنلاین به هم متصل میکند. در این بین واسط یا بهتر بگوییم مکان مرکزی وجود دارد که معرفی کننده فروشگاهها برای فروش محصول است. سایتی که ماهیت مارکت پلیس را راهاندازی کرده، وظیفه دارد تا خدمات یا محصولات فروشگاهها را در سایت خود و با نام تأمینکننده قرار دهد. سپس با استفاده از اقدامات بازاریابی، آن را به دست خریدار برساند. مسئلهاین است که فرهنگ مارکت پلیس با فروشندگی خیلی متفاوت است. سایتی با بستر مارکت پلیس دیگر کالایی برای فروش ندارد، بلکه او فقط به معرفی کالاهای دیگر فروشگاهها میپردازد. در اینجا فقط درصدی از فروش به سایت تبلیغ کننده میرسد. در واقع باید گفت که مارکت پلیس مکانی است برای تبلیغ و نه فروشندگی مالک سایت. شما وقتی از طریق چنین سایتی با فروشگاهی آشنا باشید، با اینکه خرید شما از آنها به صورت مستقیم نبوده؛ اما هرگونه مشکل بر عهده تأمینکننده است. البته همیشه سعی شده تا قوانینی برای تأمینکنندگان در نظر گرفته شود. در صورتی که آنها از این قوانین تخطی کرده و گزارش تخلفی از مشتریان به آنها برسد، آنگاه فروشنده بر اساس قرارداد نوشته و امضا شده، جریمه خواهد شد.
مارکت پلیس بستر یا پلتفرمی شبیه به فروشگاه اینترنتی خواهد بود؛ اما با این تفاوت که در ایکامرس ها فروشنده یک نفر است؛ اما در این بستر چندین فروشنده وجود دارند که محصولات خود را به فروش میرسانند.
انواع مارکت پلیس
مارکت پلیسی که شما این روزها میبینید یا تعریف آن را میشنوید، فقط یک نوع است؛ اما باید گفت که این چنین بستری دارای چندین نوع متفاوت خواهد بود.
دو نوع تقسیمبندی دارد. اولین تقسیمبندی حالت کلی بوده که در همهجا شما میتوانید آن را مشاهده کنید. این نوع تقسیمبندی به صورت افقی، عمودی و جهانی است.
افقی:
در این مدل محصولات متنوعی به فروش میرسد؛ اما همه آنها باید در یک ویژگی مشترک باشند. این ویژگی بیشتر خصوصیاتی است که کاربران در خرید به دنبال آنها بوده و تمامی کالاها در همان راستا هستند؛ برای مثال، فروشگاهی تمامی کالاهای سرگرمی مختلف را به فروش میرساند؛ اما آنها مربوط به یک گروه سنی خاص هستند.
عمودی:
در مارکت پلیس عمودی فقط یک نوع محصول یا خدمات با مدلهای مختلف از آن به فروش میرود. نمونه بارز آن را شاید بارها دیده باشید. سایتهایی که در آن فقط محصولات خاصی عرضه میشود. البته بیشتر در حوزه ابزارهای دیجیتال مانند موبایل چنین چیزی دیده شده است. همان سایتهایی که تمامی انواع مدلهای مختلف موبایل و تبلت را عرضه میکنند.

در شکل بالا، همانطور که مشاهده میشود، بازار افقی در همان اول بیشتر از بقیه مورد توجه قرار گرفتند. حالا این ممکن است بنا بر دلایل مختلفی بوده باشد؛ اما هرچه زمان میگذشت و تکنولوژی پیشرفتهتر میشود، مسلماً جهت بازاریابان به سمت بازاریابی اختصاصیتر خواهد رفته است.
جهانی
همه چیز در این نوع سایت به فروش میرود؛ چیزی شبیه به ebay. ایبی سایتی است با 167 میلیون کاربر و 1 میلیارد آیتم برای فروش که 80% آنها برای فروش جدید هستند. البته باید گفت که مارکت پلیس جهانی به این معنا نیست که شما بتوانید همه کالاها را در آن پیدا کنید. به هر حال از قبل نوع کالاهای موجود بر اساس ضوابط و شرایط و همچنین قوانینی تعیین میشود؛ اما نسبت به عمودی و افقی درصد تنوع بیشتری دارد.
سه مورد بالا دستهبندی کلی هستند که مورد استفاده قرار میگیرند. در حقیقت در همه انواع چنین چیزی تعریف شده است؛ ما میتوان تقسیمبندی دیگری را هم برای چنین مواردی در نظر بگیریم. در حقیقت فروشگاه اینترنتی یا همان ایکامرس نوعی مارکت پلیس است. با این تفاوت که در حالت مارکت پلیس دیگر صاحب سایت اصلاً فروشنده و تهیه کننده اصلی کالاها نیست.
انواع دیگر مارکت پلیس دیگری که میتوان تعریف کرد شامل:
- تجارت الکترونیک: معاملاتی که بر بستر اینترنت انجام میشود.
- تجارت موبایلی: معاملاتی که بر بستر موبایل و تلفن انجام میشود.
- Peer-to-Peer: مدلی است که افراد بدون هیچ واسطهای کالاهای خود را به دیگران میفروشند.
- B2C: بستری که ارتباطی بین تجارت کنندگان و مصرفکنندگان به وجود میآورد.
- B2B: بستری که ارتباطی بین دو تجارت کننده به وجود میآورد.
- C2C: بستری که ارتباط معاملاتی را بین مصرفکنندگان به وجود میآورد.
- Crowdfunding: بستری نرمافزاری است که امکان جستوجوی سرمایه را به وجود میآورد.
در حقیقت موارد بالا دستهبندی برای مارکت پلیس نیست، بلکه بستری است که چنین کسبوکاری میتوان در آن اتفاق بیفتد. اصلاً مارکت پلیسها، بستری است که در آن تجارت کنندگان یا همان فروشندگان را به مصرف کننده واقعی بدون هیچ واسطی میرساند. خود فروشنده به صورت مستقیم با مشتری در ارتباط است. هرچند فاکتور و پرداخت هزینه از طریق سایت واسط انجام میشود؛ اما هیچ هزینهای بابت این قضیه پرداخت نخواهد شد.
طبقهبندی دیگری هم وجود دارد که میتوان به صورت زیر تعریف کرد:
مردم – افرادی هستند که عضو سایت شده و قصد خرید محصول یا خدمات را از فروشندگان دارند. در واقع همان کاربران هستند.
محصولات – محصولات یا خدماتی هستند که در سایت توسط فروشندهها عرضه و به فروش میروند.
مکان - مکانی یا بهتر بگوییم بستری که در آن تجارت مارکت پلیس اتفاق میافتد.
پروژه – مارکت پلیس پروژهای است که میتواند باعث ارتباط نزدیکتر فروشنده با خریداران شود.
هیبرید – این یک اصطلاح است. مارکت پلیس هیبریدی ترکیبی از همه دستهبندیهای بالا است.
مارکت پلیس مرکز فروش نیست
نکته مهمی که خیلی از خریداران نمیدانند، این است که مارکت پلیس واقعاً فروشگاه اینترنتی نیست؛ یعنی بستری که از آن خرید میکنند، مالک جنس نیست. این مسئله مشکلی بود که بسیاری از خریداران در همان اول با آن مواجه میشدند و فکر میکردند که باید تمامی مشکلات خود را از آن بستر جستوجو کنند. برای همین بود که شاهد افزایش نارضایتی در این خصوص بودیم. قوانینی وجود دارد که در ادامه آنها را بیان کردیم. قوانینی که باید قبل از ورود و به صورت فرهنگ وارد این حوزه میشد. برای همین شما از بستر بازاریابی خرید نمیکنید، بلکه آن معرفی کننده محصولات است.
چرا مارکت پلیس؟
در خصوص مزیت استفاده از مارکت پلیس باید آن را به چند دسته تقسیم کرد. البته موارد و مسائل تحلیلی هم در این خصوص وجود دارد که باید مورد بررسی قرار بگیرد.
- اولین مزیتی که باید مورد بررسی قرار بگیرد، برای مالکان این بستر است. اینکه چنین بستری چه امکان ویژهای میتواند برای آنها به وجود بیاورد.
- مسئلهای به نام انبار دیگر وجود ندارد. در حقیقت این سایت فقط نقش معرفی کننده محصول و خدمات را دارد. البته که در چنین حوزهای باید فاکتور از طریق خود بستر داده شود؛ اما نیاز به انبار برای ذخیرهسازی نیست.
- تعداد تنوع کالاها برای دارندگان مارکت پلیس بسیار بالا است؛ بدون اینکه نگران تأمین کردن یا حتی فروش رفتن یا نرفتن آنها باشند.
- رقابت بین شما و کسی دیگر وجود ندارد؛ بلکه این رقابت بین فروشگاهها است. اینکه محصول یا خدمات خود را به بهترین شکل ممکن عرضه کنند.
- هزینه اضافهای روی دوش صاحبان این بستر نمیگذارد. در حقیقت تمامی هزینهها در دراز مدت بدون هیچگونه مشکل یا بار اضافهای از تأمینکننده دریافت میشود.اما مهمترین مزیت و مسئله برای فروشندگان و خریداران است. اینکه هر فروشنده و خریدار در قبال انجام معامله چه سودی خواهد برد.
مزیت برای فروشندگان
- بستری آنلاین و ارزان برای معرفی محصول یا خدمات خواهد بود.
- به تعداد مشتریان زیادی دسترسی خواهند داشت.
- نیازی به تبلیغات گسترده ندارند، بلکه تبلیغات از طریق خود بستر انجام خواهد شد.
مزیت برای خریداران
- مسلماً مهمترین مزیت این نوع بستر برای خریداران است. در واقع هدف در چنین سایتهایی این است که خریداران بتوانند کالای مورد نظر خود را راحتتر به دست بیاورند.
- خریداران تنوع کالایی و فروشندگان بیشتری را خواهند داشت.
- امکان بررسی قیمت خیلی راحتتر برای خریداران وجود دارد.
در این نوع، خرید و پرداخت به صورت آنلاین و از طریق بستر مناسب انجام میشود. همانطور که در بالا هم نوشتیم، چیزی شبیه به فروشگاه اینترنتی یا همان ایکامرس است که انجام میشود.
چرا مارکت پلیس تا این حد موفق بوده است؟
موفقیت چنین چیزی به چگونگی اجرای آن بستگی دارد. ما نمونههای بزرگ ایرانی داشتیم که به دلیل نداشتن برنامه و افزایش نارضایتی پشت آن، در نهایت مجبور شدند که کسبوکار خود را تعطیل کنند. برای همین نمی توان گفت هر سایت مارکت پلیس حتما موفق می شود.
همانطور که در بالا هم نوشتیم، به صورت خلاصه مارکت پلیس باعث میشود تا
- عملیات خریدوفروش به راحتی و خیلی سریعتر از گذشته انجام شود.
- محیط ایمنی برای فروشنده و به ویژه خریدارها برای خرید با اطمینان به وجود میآورد.
- واسطهگری را حذف و از این رو سودهای غیر اصلی را حذف کنید.
قبل از اینکه بخواهید وارد بحث این حوزه حالا تحت عنوان هر گروهی شوید، باید اول از همه پاسخ به سه سؤال خود را مشخص کنید: چرا؟ چه چیزی؟ چگونه؟ پاسخهای هرکدام باید در سه گروه مورد بررسی قرار بگیرد.
اینکه چرا شما قصد فعالیت به عنوان فروشنده یا خریدار در مارکت پلیس دارید؟ هدفتان چیست؟ از تبلیغات گسترده خیلی نتیجه نگرفتهاید یا اینکه به دنبال بررسی یکجای تمامی فهرستها هستید؟ مسلماً بزرگ یا کوچک بودن مارکت پلیس به هدف آن بستر بستگی دارد. مارک آرتر گاتی در این خصوص میگوید که شما یعنی کسی که مارکت پلیس راهاندازی کرده است، باید در همان اول به فروشندگان اعلام کند که شما با این کارتان به نوعی ارتباط سازندهای را ایجاد میکنید و بابت این ارتباط چقدر هزینه پرداخت خواهید کرد.
دومین مورد پاسخ به سؤال «چه چیزی» است. مارکت پلیس موفق این «چه چیز» را به خوبی تعیین کرده است. اینکه مسئول بستر به دنبال پیادهسازی ایده خاصی است یا درآوردن منبع درآمد عالی؟ سومین مورد چگونه است. این مسئله از چگونگی اجرا گرفته تا چگونگی خرید را شامل میشود.
در حقیقت در یک مارکت پلیس موفق همه چیز به صورت شفاف مشخص شده است. اینکه هدف اولیه راهاندازی چیست، چرا باید فروشندگان در اینجا ثبت کنند و چه مزیتهایی خریداران به دست خواهند آورد.
نقش مارکت پلیس در برندسازی
مارکت پلیس قرار است که منفعت و سودش به چه کسی در نهایت برسد؟ مطمئناً فروشنده و خریدار در گام نهایی باید بتوانند از این بازار به دست آمده به خوبی استفاده کنند؛ اما این فروشنده است که در نهایت مارکت پلیس را برای تبلیغات انتخاب میکند. به نظرتان تا به حال فکر کردهاید که چرا؟ برندینگ. افزایش فروش هدف نهایی تمامی این مارکت پلیسها است؛ اما اگر بستری به خوبی طراحی شود، به راحتی میتواند باعث رسیدن کسبوکارها به این هدف شود.
مارکت پلیس با عملیات زیر میتواند باعث برندینگ کسبوکارها و به ویژه فروشندهها شود:
- دسترسی به مشتریان بیشتر و جدید
- ایجاد فضای رقابتی سالم بر اساس قیمت (چیزی که مشتری به دنبال آن است)
- درگیری سریعتر و راحتتر بین فروشنده و خریدار (خریدار خیلی راحت به کالای مورد نظر میرسد)
مارکت پلیس با کالاورد
کالاورد بستری فراهم آورده که در آن فروشندگان متفاوت بتوانند در خصوص کالاهای خود قیمت تعیین کرده و آن را به فروش برسانند. این نوع مارکت پلیس که از نوع جهانی بوده، تمامی کالاهای مورد تائید جمهوری اسلامی را شامل میشود. خرید اطمینان و برندینگ دو هدف و مزیت اصلی هستند؛ دو مزیتی که تمامی تلاش کالاورد به این میرسد تا شما بتوانید خرید با امکان تنوع بالا و فروش به دایره بزرگی از مشتریان داشته باشید.