فروشگاه اصفهان خاتم با بیش از 50 سال تجربه در زمینه تولید خاتم و انواع صنایع دستی اصفهان
قلم کاری يکی از هنرهای دستی ایران است که شهرت آن در اصفهان بیشتر از دیگر نقاط ایران است. هنر قلم کاری در واقع نوعی طرح اندازی بر روی پارچه های پنبه ای مثل کرباس می باشد که این هنر از جمله هنرهای بومی و اصیل اصفهان است. در این هنر به صورت دستی طرح‌هایی را روی پارچه توسط مهر‌های چوبی طرح‌دار رسم می‌کنند.
تاریخچه قلم کاری
قلمكارسازي از پيشه‌هاي كهن و قديمي ايران است كه قرنها در اوج شهرت بوده است.
اين هنر به همراه نقاشي روي پارچه از دوره مغولها در ايران مرسوم شد و در دوره فوق به علت حمايت و پشتيباني خوانين مغولي، پارچه‌هاي منقوش و چيني در بازارهاي ايران فروش فوق‌العاده‌اي پيدا كرده بود.
ايرانيان نيز براي رقابت با چيني‌ها دست به ابتكاراتي زدند كه از آن جمله ابداع نقاشي به روي پارچه يا به اصطلاح پارچه‌هاي قلمكار است. در حقيقت مي‌توان گفت دوره پررونق اين صنعت از زمان صفويه شروع و به اواسط عصر قاجاريه ختم گرديد. در زمان صفویه این هنر گسترش بیشتری پیدا کرد و بالا بودن حجم تقاضا برای این گونه پارچه های نقش دار و محدود بودن مقدار تولید و عرضه ی این محصول، صنعتگران را به چاره اندیشی و پیدا کردن راه حل جهت عرضه بیشتر با همان کیفیت هنری وا داشت. در این مورد، تنها راه چاره را ایجاد نقوش مورد نظر روی قالب و انتقال طرح قالبهای مذکور به وسیله ی رنگ روی پارچه دانستند. در این زمان، بيشتر لباسهاي مردانه و زنانه از پارچه‌هاي قلمكار تهيه مي گرديد و اين پارچه‌ها در آن زمان شهرت فراوان داشت. يك نوع قلمكار با طرح و نقش خاص خود به نام دلگه جهت لباس مردانه و زنانه تهيه مي‌شد. از ديگر انواع قديمي قلمكار مي‌توان خمرهاي زريا اكليلي، جيگرنات قرمز و جيگرنات بنفش را نام برد. هنرمندان در آغاز تنها از يك يا چند قالب استفاده مي‌كردند و بقيه را با دست مي‌كشيدند ولي پس از چندي با طراحي روي كاغذ و انتقال اين طرحها بر روي قالب و حكاكي و قالب تراشي، استادكاران فن توانستند به طور كلي محصولات قلمكار را به وسيله قالب زني توليد كنند. نقشهای قلم کار در ابتدا شامل گل و بوته و اسلیمی بود كه از مینیاتور برگرفته می شد؛ اما بعدها در دوران قاجار با تحول در نقاشی آن دوران، عده ای بر آن شدند تا نقاشی های عامیانه و مردمی را وارد قلم کار کنند و به جای استفاده از نقشهای سنتی از نقوش مذهبی یا حماسی آن زمان در قلمكار استفاده كنند. بدین ترتیب پارچههای قلمكار قهوه خانه ای ابداع شد. در كنار این پارچه ها، پرده های مذهبی نیز بوسیله هنرمندان قلمكار ساز بوجود آمد. پرده هائی از شرح جنگها و حماسههای ائمه اطهار بخصوص حماسه سالار شهیدان، زینت بخش تكایا و حسینیه ها و مساجد شدند و قلمكارهای اصفهان در شهرهای دیگر نیز طالبان فراوان یافت. شهرهای بزرگ و مهمی مانند شهر ری و یزد و كاشان و سیرجان و كرمان علاوه بر پردههای مذهبی و تصاویر قهوه خانه ای خریدار جانماز و سفره و رومیزی و دستمال و انواع لباس هائی شدند كه در اصفهان تهیه میشد. با پیروزی انقلاب و تأسیس رشته های هنر در دانشكده هایی مانند دانشگاه فارابی، استادان سنتی این هنر، مورد توجه قرار گرفتند و از تجربیات آنان بهره برداری گردید. در حال حاضر، شهر اصفهان مركز توليد قلمكار ايران است و در شهرهاي دامغان و سمنان هم نوعي قلمكار خاص منطقه تهيه مي‌گردد. سازمان علمي فرهنگي ملل متحد (يونسكو) به تازگي به منظور ارج نهادن به اين هنر ايراني و تقدير از تعالي آن در نزد هنرمندان، مهر اصالت آن را در اصفهان به يكي از هنرمندان اين فن اعطا كرد.
محصولات قلم کاری
محصولات قلم کاری در گذشته
بیشتر بزرگان و توانگران جامه هایی زیبا و فاخر از پارچههای قلم کار می پوشیدند که گاهی طلا و نقره هم دربافت آنها به کار میرفت. زین و یراق و آذینهای اسبها نیز از همان قلم کارها پرداخته میشد. خیمه و خرگاهها را هم از پارچه پرنقش و نگار می ساختند. گاهی یک دیوار را سراسر از پارچه قلم کار می پوشاندند و یا از آن به عنوان پرده استفاده میکردند. در جشنها و مراسم مذهبی با قلم کار پر نقش و نگار، طاق نصرت می ساختند و گاه گذرگاه ها را با پارچه های قلم کار میپوشاندند. بر زیراندازهای قلم کار نماز می گذاشتند و جامه های نمازشان از بافته های قلم کار بود. پرده ها، رومیزی ها و بقچه های نو عروسان هم اغلب از پارچه های قلم کار بود که هنوز هم، کم و بیش در بسیاری از خانه ها این بافته های زیبا یافت میشود.
محصولات کنونی قلم کاری
محصولاتي كه امروزه از پارچه قلمكار تهيه مي‌شود عبارتند از: لباس، سجاده، سفره، رولحافي، پرده، مجمعه پوش، بقچه، سوزني، حمام، قطيفه، كتيبه، كلاه، قبا، شليته، روكش‌صندلي، روميزي، روتختي، دستمال، زير لباسي، سربخاري، كيف، دامن، كفش زنانه و براي مصارف دكوراسيون.
سلام دوست من وقت بخیر